حادثه انفجار در بندر شهید رجایی، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین گلوگاه‌های تجاری کشور، نگرانی‌هایی را درباره تاثیر احتمالی این رویداد بر زنجیره‌تامین کالاها و توازن بازار خودرو ایجاد کرده بود. بندر شهید رجایی که بیش از ۵۰ درصد از واردات غیرنفتی کشور از طریق آن انجام می‌شود، نقشی کلیدی در تجارت خارجی و به‌ویژه در واردات خودرو ایفا می‌کند.با بررسی‌های «دنیای‌خودرو» مشخص شد که تعداد خودروهای وارداتی در بندر شهید رجایی تیراژ بالایی نداشته و آسیب جدی به آن‌ها وارد نشده است.
یکی از فعالان حوزه واردات خودرو طی گفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» اعلام کرد که این حادثه تاثیر قابل توجهی بر روند واردات و ترخیص خودروها نخواهد داشت و درعین حال فرآیند بررسی خسارت‌ها در حال انجام بوده و به‌زودی آمار نهایی منتشر خواهد شد.
مصطفی پوردهقان، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی
اختلالی در روند واردات قطعات و خودرو ایجاد نخواهد شد
مصطفی پوردهقان، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی طی گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه «دنیای‌خودرو» با اشاره به حادثه تاسف‌بار انفجار در بندر شهید رجایی گفت: «احتمالا محصولات برخی شرکت‌های واردکننده آسیب دیده‌اند؛ اما روند واردات قطعات و خودرو به‌کشور متوقف نخواهد شد. این حادثه بحرانی موقت است و با بازگشت شرایط به‌وضعیت پایدار، فعالیت‌ها طبق روال پیشین ادامه خواهد یافت.»
این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای‌اسلامی با اشاره به نگرانی خودروسازان، قطعه‌سازان و واردکنندگان خودرو درباره اختلال در روند تولید و واردات اظهار داشت: «کمیسیون صنایع صبح روز گذشته با وزیر صمت و معاونین ایشان جلسه‌ای درمورد بررسی وضعیت واردات و تولید انواع کالا به‌ویژه خودرو داشت. فرآیند واردات قطعات و خودرو براساس همان روند همیشگی انجام می‌شود و برنامه‌ریزی‌های وزارت صمت برای تداوم بی‌وقفه روند واردات ادامه دارد. البته محور اصلی جلسه مذکور بررسی حادثه اخیر بود که امیدواریم با پیگیری‌های انجام‌شده، شاهد اتفاقات مثبتی در حوزه واردات خودرو و قطعات باشیم.»
پوردهقان درپاسخ به‌سوال خبرنگار «دنیای‌خودرو» در مورد آسیب احتمالی به‌خودروهای وارداتی در بندر شهید رجایی پاسخ داد؛ «به‌دلیل شرایط ایمنی هنوز اجازه بازدید از محوطه انبارها به شرکت‌ها داده نشده است. این تصمیم نیز برای حفاظت از سلامتی افراد اتخاذ شده است. اما درنهایت هیچ خللی در موضوع واردات قطعات و خودرو نخواهیم داشت. به‌محض این‌که شرایط به‌پایداری برسد، فعالیت‌ها از سر گرفته می‌شود و روال مانند گذشته ادامه خواهد یافت.»
پوردهقان ضمن ابراز همدردی با خانواده‌های آسیب‌دیده تصریح کرد: «در این‌جا ضمن عرض تسلیت به‌مردم عزیز و خونگرم بندرعباس و همچنین استان‌هایی که عزیزانی را در این حادثه دلخراش از دست دادند، باید بگویم اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای‌اسلامی، همگام با دستوری که رئیس محترم خانه ملت صادر کردند، در حال بررسی و اعزام تیم‌های کارشناسی هستند تا دلایل این حادثه به‌طور دقیق مشخص شود. بررسی‌های تخصصی برای شناسایی محموله‌های واردشده و نقاط ضعف احتمالی در دست اقدام است تا از تکرار این حوادث جلوگیری شود.»
این عضو کمیسیون صنایع و معادن خانه ملت با تاکید بر بهبود روند حمل و نقل، حتی ترخیص کالا از بندر شهید رجایی توضیح داد: «شرایطی که به‌دنبال این حادثه به‌وجود آمده طبیعی است و تا رفع کامل مشکلات و خطرات احتمالی، شاید وقفه کوتاه در حمل و نقل ایجا شود، اما با پایداری شرایط تمام امور بندر شهید رجایی از جمله حمل و نقل به‌وضعیت عادی باز خواهد گشت.»
پوردهقان درپاسخ به‌پرسش دیگر این روزنامه مبنی بر تاخیر احتمالی در تحویل خودروها و قطعات به مشتریان و برنامه‌های حمایتی دولت و خانه ملت در این زمینه، بیان کرد: «این یک حادثه بوده است؛ شرایطی نیست که مقصر خاصــــی داشته باشد. همه باید در زنجیره صنعت‌خودرو همکاری کنند. مــــــردم نیز با درک این شرایط که حادثه‌ای اضطراری رخ داده همگام با شرکت‌ها باید انعطاف لازم را داشته باشند و تعامل دولت با صنایع جهت برنامه‌ریزی تولید، مانع از ایجاد هر نوع خللی خواهد شد.»
مهدی دادفر، مشاور انجمن واردکنندگان خودرو
تداوم روند ترخیص خودروهای وارداتی
مهدی دادفر، مشاور انجمن واردکنندگان خودرو با تاکید بر این‌که وجود خودروهای وارداتی در پی حادثه تلخ انفجار در بندر شهید رجایی، نگرانی‌هایی را درباره سرنوشت آن‌ها ایجاد کرده بود، به روزنامه «دنیای‌خودرو» گفت: «خودروهای وارداتی، آسیب جدی ندیده‌اند و فرآیند ترخیص به‌زودی از سر گرفته می‌شود. در عین حال مشکلات ساختاری تجارت خارجی به‌ویژه در زمینه تخصیص ارز همچنان وجود دارد که این ساختار باید به‌شکل جدی اصلاح شود.»
دادفر، در پاسخ به سوال خبرنگار روزنامه «دنیای‌خودرو» درباره وضعیت خودروهای وارداتی موجود در بندر شهید رجایی توضیح داد؛ «هنوز مسئولین بررسی دقیقی انجام نداده‌اند؛ اما نکته مهم این است که خودروهای وارداتی که در کانتینر بودند، آسیب جدی ندیده‌اند. عمده خودروهای داخلی متعلق به مراجعه‌کنندگان یا کارکنان آسیب دیده‌اند؛ اما خودروهای وارداتی در محوطه‌های دیگری بودند.»
مشاور انجمن واردکنندگان خودرو با اشاره به جزئیات آسیب ظاهری خودروهای وارداتی به این گفت: «خودروهای اطراف محوطه دچار آسیب‌های جزئی مانند شکستگی شیشه یا باز شدن درِ صندوق‌عقب شده‌اند که احتمالا به‌دلیل موج ناشی از آتش‌سوزی و انفجار اولیه بوده است. نکته قابل توجه این‌جاست که خودروهای وارداتی داخل کانتینرها محافظت شده بودند. نمایندگان شرکت‌های واردکننده در حال مراجعه و بررسی جزئی وضعیت هستند تا آمار دقیق به‌دست آید.»
این فعال انجمن واردکنندگان خودرو با اشاره به‌اهمیت بندر شهید رجایی برای صنایع خودروسازی بیان کرد: «بیشترین خودروهایی که به‌کشور ما وارد می‌شود، از طریق بندر شهید رجایی صورت می‌گیرد و این بندر اصلی‌ترین گمرک تجاری خودرویی کشور است.»
دادفر درخصوص احتمال چالش در تحویل خودروها به‌مشتریان تاکید کرد: «تعداد خودروهای موجود در گمرکات زیاد نبوده و روند واردات نیز پرسرعت نیست که حادثه دلخراش بندر شهید رجایی بخواهد به یک‌باره لطمه‌ای جدی به‌این جریان وارد کند. روند واردات خودرو آهسته و پیوسته بوده و این حادثه تغییر چشمگیری در روند آن ایجاد نخواهد کرد.»
این فعال صنفی با انتقاد از مشکلات مربوط به تخصیص ارز برای واردات خودرو اظهار داشت: «روند ثبت سفارش‌های جدید طی ماه‌های اخیر متوقف شده است. فعالین حوزه تجارت بارها اعتراض کرده‌اند که چرا روند تخصیص ارز به‌نحوی انجام می‌شود که کالاها در گمرکات دپو شوند و در صورت بروز حوادث، آسیب‌های مالی شدیدی به‌تجار وارد شود؟ مشکل اصلی این است که تجار به‌دلیل صف‌های طولانی تخصیص ارز امکان ترخیص به‌موقع کالاهای خود را ندارند. بارها اعلام کرده‌ایم که بسیاری از تجار نیازی به‌تخصیص ارز دولتی ندارند و می‌خواهند با منابع شخصی کالا وارد کنند؛ اما فرآیندهای دست‌وپاگیر مانع می‌شود.»
دادفر ضمن اشاره به‌برخی ناکارآمدی‌ها در فرآیند واردات خودرو و چالش‌های تخصیص ارز خاطرنشان کرد: «اگر گلوگاه‌های اداری و تخصیص ارز برداشته شود، تجارت خارجی کشور تسهیل و چالش‌های ناشی از بوروکراسی کاهش می‌یابد.»
مشاور انجمن واردکنندگان خودرو ضمن تحسین اقدامات برخی شرکت‌های خودروساز داخلی مانند گروه صنعتی ایران‌خودرو و گروه بهمن که برای تعمیر خودروهای آسیب‌دیده پیشقدم شده‌اند، گفت: «این شرکت‌ها اعلام آمادگی کرده‌اند تا تعمیرات خودروها، از جمله تعویض شیشه‌های شکسته را در استان هرمزگان انجام دهند. این اقدام می‌تواند هم به‌عنوان یک کار تبلیغاتی مثبت و هم یک حرکت انسان‌دوستانه ارزیابی شود. حادثه دلخراش بندر شهید رجایی نیز همچون دیگر بحران‌ها با همکاری و همدلی مردم و مسئولان پشت سر گذاشته خواهد شد.»
